Upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka to redukcja lub umorzenie zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w przypadku zaistnienia niewypłacalności, wprowadzona 31 marca 2009 roku do polskiego prawa upadłościowego i naprawczego. Według danych resortu sprawiedliwości liczba upadłości konsumenckich rośnie z roku na rok. W marcu 2020 roku weszły w życie nowe przepisy dot. upadłości konsumenckiej, które mają zliberalizować wcześniejszą ustawę. Czego dokładnie dotyczą? I jak ogłosić upadłość konsumencką krok po kroku? Tego właśnie będzie dotyczył niniejszy artykuł.

Upadłość konsumencka – dla kogo?

Z prawa do ogłoszenia upadłości konsumenckiej może skorzystać wyłącznie osoba fizyczna, która stała się niewypłacalna. Upadłość może dotyczyć jedynie długów, które zaistniały przed jej ogłoszeniem. Niewypłacalność definiuje się jako sytuację, w której wartość długów znacząco przekracza majątek zadłużonego. W efekcie niewypłacalności długi umarzane są w całości lub w części.

Zgodnie z nowelizacją z prawa do ogłoszenia upadłości będą mogły skorzystać nie tylko osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej jak było do tej pory, ale również osoby prowadzące jednoosobową działalność. Osoby prowadzące działalności będą traktowane jak konsumenci.

Do tej pory zaistnienie niewypłacalności było uznawane przez sąd jedynie w sytuacji gdy stało się to niezależnie od osoby niewypłacalnej. Po zmianie przepisów, ogłosić upadłość będą mogły również osoby, które zrobiły to umyślnie albo w skutek rażącego niedbalstwa. Przyczyn powstania niewypłacalności nie bada się na etapie otwarcia postępowania. Do ogłoszenia upadłości wystarczające będzie samo stwierdzenie, że dłużnik jest niewypłacalny. Dopiero później zapadnie decyzja, czy możliwa jest odmowa oddłużenia.

Całkowite umorzenie długu

Czy przy ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wchodzi w grę całkowite umorzenie długu? Będzie ono możliwe tylko w przypadku, gdy sąd lub tymczasowy nadzorca sądowy udowodnią, że dłużnik nie posiada majątku, a także, że jest „trwale niezdolny do spłaty zobowiązań”. Chodzi na przykład o sytuacje, w których bankrut jest „trwale niezdolny do jakiejkolwiek pracy zarobkowej”. W większości przypadków zatem upadłość konsumencka nie będzie jednoznaczna z tym, że zadłużenie „automatycznie zniknie”.

Kolejną zmianą jest możliwość porozumienia się z wierzycielem bez ogłaszania upadłości. Dłużnik będzie więc mógł wystąpić do sądu z odpowiednim wnioskiem i opłacić zaliczkę na koszty postępowania. Jeśli zdaniem sądu będzie istniała szansa na porozumienie z wierzycielem, sąd wstrzyma się z rozpoznaniem wniosku o upadłość. Jest to korzystne rozwiązanie zarówno dla sądów, które będą odciążone jak również dla wierzyciela, który będzie mógł szybciej odzyskać wierzytelności.

Jest jeszcze jedna istotna zmiana. W myśl nowych przepisów dłużnik nie może zostać skazany na bezdomność. Jego majątek zostanie zlicytowany. Z pieniędzy ze sprzedaży mieszkania czy domu ma otrzymać równowartość przeciętnego czynszu za okres od roku do dwóch lat. Oznacza to, że osoba niewypłacalna będzie mogła wynajmować mieszkanie

Upadłość konsumencka to przede wszystkim postępowanie sądowe, dlatego konieczne jest wniesienie odpowiedniego wniosku do sądu oraz opłatę w wysokości 30 złotych. Może to zrobić zarówno dłużnik jak i wierzyciel.

Wniosek o upadłość konsumencką

Co powinien zawierać wniosek o upadłość konsumencką?

1. dane dłużnika – imię i nazwisko, adres zamieszkania i numer PESEL
2. wskazanie miejsc, które stanowią jego majątek (nieruchomości, pojazdy, środki pieniężne na kontach bankowych lub inne niematerialne formy majątku jak np. tytuły prawne),
3. odpowiednie uzasadnienie, opisanie stanu faktycznego
4. aktualny i zupełny wykaz majątku z oszacowaną wartością,
5. spis wierzycieli i wysokości wierzytelności wobec nich wraz z wyszczególnieniem wierzytelności spornych
6. spis zabezpieczeń na majątku dłużnika (hipotek i wszelkich zastawów)
7. oświadczenie dłużnika o nie zachodzeniu okoliczności bezwzględnych i względnych, wymienionych w ustawie i opisanych przez nas powyżej pod nagłówkiem “Warunki nie odrzucenia wniosku o upadłość”

Wniosek nie jest skomplikowanym pismem, jednak by prawidłowo go sporządzić należy zapoznać się z obowiązującym prawem upadłościowym. Konieczne będzie także poznanie szczegółów na temat praktyk, które w takim przypadku stosuje sąd oraz znalezienie najlepszego rozwiązania, które umożliwi ogłoszenie upadłości. Bez wątpienia zajmie to wiele czasu i wysiłku, który można zaoszczędzić, chociażby dzięki skorzystaniu z usług kancelarii. Profesjonalny pełnomocnik sporządzi prawidłowo taki wniosek i będzie posiadł niezbędną wiedzę, która może okazać się bardzo cenna podczas postępowania sądowego.

Podczas postępowania sądowego należy uzasadnić również, że osoba zadłużona nie ma realnych możliwości, aby spłacać zaległe zobowiązania.

Jeśli okaże się, że dłużnik może ogłosić upadłość jedynie części zadłużenia, a resztę niebagatelnie będzie musiał spłacać, sąd ustali również plan spłat lub nakaże sprzedać mienie konsumenta! W takim przypadku konieczne będzie oddanie auta, mieszkania, czy różnych sprzętów na rzecz spłaty zobowiązania.

W przypadku negatywnego dla dłużnika orzeczenia sądu w pierwszej instancji, dłużnikowi przysługuje prawo do odwołania się wobec orzeczenia sądu w sądzie II instancji składając zażalenie.

Jakie konsekwencje niesie za sobą ogłoszenie upadłości konsumenckiej?

Choć czasem wydaje się to jedyne słuszne rozwiązanie, warto zaznaczyć w tym miejscu, iż ogłoszenie upadłości niesie za sobą wiele konsekwencji. Będzie to na przykład ograniczenie ilości umów, która konsument może zawierać w ramach zakupu różnorodnych produktów użytku codziennego, czyli żywności, środków chemicznych itp.

Skutki upadłości konsumenckiej to także fakt, że w sytuacji, gdy konsument nagle i bezpodstawnie porzuci pracę zawodową, może narazić się na umorzenie postępowania sądowego o ogłoszenie upadłości. W wyniku tego niemożliwe będzie jakiekolwiek oddłużenie w przyszłości. Konsumenta skreśla się z rejestru dłużników niewypłacalnych w KRS.

W wyniku ogłoszenia upadłości dłużnik przekazuje rozporządzanie swoim majątkiem syndykowi. Dodatkowo upadły w wielu przypadkach musi przekazać mu swój majątek oraz składać odpowiednie informacje związane z posiadanym mianem.

Konsekwencje upadłości konsumenckiej

Ogłoszenie upadłości niesie również konsekwencje w majątku małżeńskim, ponieważ z chwilą ogłoszenia upadłości następuje przymusowy ustrój majątkowy czyli rozdzielność majątkowa. Majątek przyjmuje więc formę tak zwanej masy upadłościowej, którą przeznacza się na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem sądowym oraz spłatę zadłużeń.

Ogłoszenie upadłości powinno być traktowane jako jedna z istotniejszych życiowych decyzji. Zanim ją podejmiemy, warto pomyśleć o tym, jak wpłynie ona na naszą sytuację materialną oraz prawną. Nowe przepisy, co prawda, ułatwią sam proces ogłoszenia upadłości, ale nie wpłyną na konsekwencje takiego działania. Zanim podejmiemy kroki zmierzające do ogłoszenia upadłości, zastanówmy się, czy wykorzystaliśmy wszelkie możliwe sposoby, by zapanować nad swoim zadłużeniem.