Upadłość konsumencka – co to?

Upadłość konsumencka - co to?

Upadłość konsumencka – co to?

Zgodnie z art. 10 ustawy prawo upadłościowe to sądowe postępowanie przeznaczone dla tych, którzy stali się niewypłacalni. Polega na umorzeniu części lub wszystkich zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, powstałych na skutek różnych powodów. Takich jak, nagła utrata pracy lub innego źródła dochodu, wypowiedzenie umowy kredytowej przez bank, długi powstałe w wyniku zaległości z tytułu nie opłaconych składek ZUS oraz zadłużenie związane z podatkami w US, nagła choroba, czy inne nieszczęśliwe zdarzenia.

Czytaj również – Stan niewypłacalności – upadłość konsumencka czy restrukturyzacja?

Zmiany w  ustawie

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2019r. (Dz.U.2019r.poz.1802) o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw, wprowadza wiele istotnych zmian do upadłości konsumenckiej. Sytuacja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą została praktycznie zrównana z sytuacją konsumentów. Zmodyfikowano cele postępowania upadłościowego. Po wejściu w życie nowelizacji, w sposób równorzędny będzie to zaspokojenie wierzycieli w najwyższym stopniu oraz umorzenie zobowiązań upadłego. W obecnym stanie prawnym głównym celem postępowania jest oddłużenie konsumenta. Dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą dalej będzie obowiązywał art. 13 ustawy, który stanowi o konieczności wniesienia opłaty sądowej za wniesienie wniosku oraz art. 22a, który dotyczy zaliczki na koszty postępowania upadłościowego. Jedyną opłatą dla konsumenta jest 30 zł za wniesienie wniosku o ogłoszenie upadłości. Przedsiębiorca w terminie 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego wnosi wniosek o ustalenie planu spłat wierzycieli. U konsumenta ustalenie planu spłat następuję z automatu.

Modyfikacja wymogów formalnych

Nowelizacja przewiduję modyfikacje wymogów formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej poprzez:

  • Podanie numeru NIP, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku,
  • Podanie informacji o osiągniętych przychodach i poniesionych kosztach na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku (na etapie ustalania planu spłaty, dzięki tym informacjom sąd będzie miał wstępne dane do zweryfikowania czy dłużnik celowo nie regulował wymagalnych zobowiązań, co może mieć wpływ na jego oddłużenie)
  • Podanie informacji o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach,
  • Podanie informacji o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed złożeniem wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł,

Powyższe informację sąd będzie wykorzystywał w zakresie ustalenia planu spłat. A także uznania za bezskuteczne czynności prawne dokonane przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli. Modyfikacja ta pozwoli syndykowi niezwłocznie przystąpić do działania bez potrzeby uzyskania tych informacji na własną rękę.

Nowelizacja uchyla w całości art. 491 ze znakiem 4, w którym zostały zawarte negatywne przesłanki ogłoszenia upadłości, zarówno te względne jak i bezwzględne. Powoduję to przesunięcie zbadania winy dłużnika w powstaniu stanu niewypłacalności na etap ustalenia planu spłat wierzycieli.

Upadłość – układ z wierzycielami

Dłużnik ma możliwość zawarcia układu z wierzycielem. W założeniu bowiem, układ ma umożliwić dłużnikowi uniknięcie upadłości przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. W szczególności pozwolić im uzyskać zaspokojenie w stopniu wyższym niż w przypadku gdyby doszło do upadłości dłużnika zgodnie z art. 1 , art. 3 prawa restrukturyzacyjnego. Postępowanie układowe będzie prowadzone pod nadzorem licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego i może być wszczęte na wniosek dłużnika bądź sądu. Jeżeli dłużnik wyrazi na to zgodę. W celu zawarcia układu, dłużnik musi wykazać, że dysponuję odpowiednimi środkami na pokrycie kosztów postepowania. Wynika to z tego, że wraz z wnioskiem będzie obowiązany do wniesienie zaliczki w kwocie odpowiadającej miesięcznemu przeciętnemu wynagrodzeniu.

Przygotowania likwidacja, Pre-pack.

Dotychczasowe przepisy nie zabraniały stosowania przepisów o przygotowanej likwidacji do upadłości konsumenckiej. jednak nowelizacja w tej materii również wprowadza istotne zmiany. Procedura przygotowanej likwidacji polega na tym, że dłużnik do wniosku o ogłoszenie upadłości dołącza również ofertę kupna jego majątku przez konkretnego nabywcę. Dla osoby upadłego to bardzo istotne, ponieważ szybka i sprawna likwidacja majątku znacznie wpływa na skrócenie czasu trwania postępowania upadłościowego, co w sposób bezpośredni przekłada się na szybsze ustalenie planu spłat wierzycieli i w efekcie zakończenie postępowania upadłościowego.

Sposób dokonania likwidacji masy majątkowej

To nie jedyne ułatwienie, które wprowadza nowelizacja, dodatkowo syndyk będzie mógł samodzielnie dokonać wyboru, co do sposobu dokonania likwidacji masy majątkowej. Nie będzie potrzebował już uprzedniej zgody sędziego-komisarza na dokonanie sprzedaży. Dotyczy to również innych składników majątku wyrażających znacznie większą wartość jak na przykład nieruchomości. Zmiana ta powinna przyczynić się do skrócenia czasu postępowania upadłościowego.

Sposób dokonania likwidacji masy majątkowej

W art. 63 został dodany ust. 1a-1d, który ma rozwiązać problem określenia części dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości. Jest to szczególnie istotne w związku z poważnymi rozbieżnościami co do kwot, które otrzymują konsumenci objęci postępowaniem upadłościowym z tytułu świadczeń emerytalnych lub rentowych.

Wprowadzoną nowelizacją wysokość kwoty wyłączonej z masy upadłości osoby fizycznej. Niezależnie od podstawy prawnej, nie może być niższa niż 150% kwoty, która na podstawie art. 8 ust. 1 pkt. 1 ustawy o pomocy społecznej uprawnia do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej w przypadku osoby samotnie gospodarującej, obecnie jest to kwota 1051,50 zł. W sytuacji gdy na utrzymaniu upadłego są inne osoby kwota wolna od zajęcia nie może być niższa od iloczynu liczby tych osób wraz z upadłym oraz 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt. 2 ustawy o pomocy społecznej, obecnie jest to kwota 792 zł.

Niezależnie od powyższego, ustawodawca określił dodatkowo możliwość określenie przez sędziego-komisarza na wniosek syndyka bądź upadłego części dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości. Sytuacja taka będzie przewidziana jednak tylko dla szczególnych okoliczności.

Nowe przepisy przewidują możliwość wyłączenia z masy upadłości niezbywalnych składników majątkowych. To kolejne rozwiązanie, które daje możliwość szybszego uzyskania postanowienia w przedmiocie ustalenia planu spłat wierzycieli, umorzenia zobowiązań bądź warunkowego umorzenia zobowiązań przez upadłego. Na podstawie nowych przepisów sędzia-komisarz będzie mógł wyłączyć składniki masy upadłości, których nie można zbyć. Dalsze ich pozostawanie w masie upadłości jest niekorzystne dla wierzycieli na przykład ze względu na koszty, które obciążają masę upadłości.

Tryby postępowania upadłościowego

Nowelizacja przewiduję trzy tryby postępowania upadłościowego;

  • Zwykły ( przewidziany dla przedsiębiorców ) – skierowanie do tego trybu ma odbywać się w sytuacji gdy jest to uzasadnione znacznym rozmiarem majątku dłużnika, znaczną liczbą wierzycieli lub innymi uzasadnionymi przewidywaniami.
  • Uproszczony – przewiduję szereg usprawnień mających na celu maksymalne skrócenie postępowań upadłościowych konsumentów. Pierwszym z nich będzie przerzucenie całego ciężaru prowadzenia postępowania na syndyka co skutkuje brakiem wyznaczania sędziego-komisarza. Zgłoszenia będą wysyłane bezpośrednio do syndyka, który co więcej nie będzie sporządzał listy wierzytelności, ani nie będzie sporządzał okresowych sprawozdań ze swoich czynności a jedynie końcowe, jak również nie będzie odrębnie sporządzanego planu podziału funduszy masy upadłości. Samo postępowanie będzie przebiegało sprawniej dzięki zmniejszeniu ilości czynności, które mogły zostać zaskarżone.
  • Układ w upadłości, który został opisany we wcześniejszej części niniejszego artykułu.

Wprowadzone zmiany przyczynią się do usprawnienia postępowania upadłościowego poprzez liczne regulację wpływające na czasochłonność niektórych dotychczasowych czynności prawnych, nie mówiąc już o odciążeniu sędziów. Jednak materia prawa upadłościowego wymaga dalszych zmian.

Zapraszamy na naszego Facebooka!

Polecane artykuły