Zwrot opłat lub prowizji można uzyskać między innymi w sytuacjach opisanych poniżej :
- Dopuszczenia się przez kredytodawcę naruszeń umożliwiających skorzystanie z sankcji kredytu darmowego.
- Wcześniejszej spłaty zobowiązania
- Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego (UNWW)
- Ubezpieczenia pomostowego
Sankcja kredytu darmowego
W przypadku kredytu konsumenckiego, jeśli umowa kredytowa zawiera błędy lub narusza przepisy prawa, kredytobiorca może domagać się zwrotu zapłaconych opłat i prowizji. W powyższe uprawnienie kredytobiorcę wyposaża sankcja kredytu darmowego mająca swoją podstawę w artykule 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Główna korzyść płynąca z zastosowania sankcji kredytu darmowego to zwrot nadpłaconych odsetek. Ponadto kredytobiorca ma prawo żądać zwrotu wszystkich opłat, które zapłacił bankowi ponad kapitał pożyczki. Obejmuje to nie tylko odsetki, ale także prowizje, opłaty manipulacyjne i inne koszty związane z kredytem. Takie rozwiązanie znacząco zmniejsza całkowity koszt zobowiązania finansowego, co jest szczególnie ważne w przypadku kredytów o wysokich kosztach obsługi.
Proces uzyskiwania zwrotu opłat i prowizji w przypadku stosowania sankcji kredytu darmowego rozpoczyna się od analizy umowy kredytowej aby ocenić czy występują w niej nieprawidłowości lub naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim. Następnie należy przygotować pisemne oświadczenie skierowane do kredytodawcy, w którym informujemy o zamiarze skorzystania z sankcji kredytu darmowego i precyzyjne wskazujemy wykryte naruszenia. Jeśli kredytodawca nie uzna roszczenia, kredytobiorca może podjąć negocjacje lub skierować sprawę do Sądu. Po uznaniu sankcji kredytu darmowego, kredytodawca dokonuje zwrotu wszystkich należnych kosztów na rzecz kredytobiorcy. Tak jak pisaliśmy powyżej, obejmuje to nie tylko zwrot prowizji i opłat administracyjnych ale również zwrot naliczonych i zapłaconych odsetek. Taka decyzja znacząco zmniejsza całkowity koszt kredytu i poprawia sytuację finansową kredytobiorcy. W praktyce, zwrot opłat i prowizji jest szczególnie istotny w sytuacjach, gdy umowy kredytowe zawierają niejasne lub niekorzystne zapisy dla konsumenta. Profesjonalna analiza umowy oraz skuteczne działania prawne mogą przynieść kredytobiorcy znaczące oszczędności i ochronić go przed nieuczciwymi praktykami kredytodawców.
Zwrot prowizji przy wcześniejszej spłacie zobowiązania
W przypadku wcześniejszej spłaty kredytu lub pożyczki, kredytobiorca ma prawo do zwrotu części prowizji, która została naliczona za udzielenie kredytu. Zgodnie z art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, w przypadku wcześniejszej spłaty całości lub części kredytu, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o koszty dotyczące okresu, o który skrócono umowę, nawet jeśli kredytobiorca zapłacił je przed terminem spłaty. Oznacza to, że bank lub instytucja finansowa musi zwrócić proporcjonalną część prowizji oraz innych opłat administracyjnych związanych z kredytem.
Co więcej, dotyczy to również kredytu hipotecznego, bowiem analogiczna podstawa prawna dotycząca kredytu hipotecznego znajduje się w art. 38 i 39 ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia 23 marca 2017 roku.
Zaznaczenia wymaga fakt, iż powyższe uprawnienie dotyczy umów zawartych po wejściu w życie przytoczonych przepisów ustaw. Tak więc w przypadku kredytu konsumenckiego umowa musi być zawarta po dniu 18 grudnia 2011 roku, a w przypadku kredytu hipotecznego po dniu 22 lipca 2017 roku.
Proces ubiegania się o zwrot prowizji rozpoczyna się od złożenia pisemnego wniosku do banku lub instytucji, która udzieliła kredytu. Wniosek powinien zawierać szczegółowe informacje na temat kredytu oraz datę wcześniejszej spłaty zobowiązania. Bank ma obowiązek rozpatrzyć wniosek i dokonać odpowiedniego zwrotu. W praktyce część banków w przypadku wcześniejszej spłaty zobowiązania dokonuje zwrotu opłat i prowizji samodzielnie, bez wezwania. W przypadku problemów z uzyskaniem zwrotu prowizji, warto skorzystać z pomocy prawnika, który może pomóc w przygotowaniu wniosku, negocjacjach z bankiem oraz reprezentować kredytobiorcę w przypadku sporu sądowego. Profesjonalne wsparcie prawne zwiększa szanse na skuteczne odzyskanie należnych środków.
Odzyskanie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego
Ubezpieczenie Niskiego Wkładu Własnego (UNWW) jest stosowane przez banki w przypadku kredytów hipotecznych, gdzie kredytobiorca nie posiada wystarczającego wkładu własnego, zazwyczaj wynoszącego mniej niż 20% wartości nieruchomości. Banki wymagają takiego ubezpieczenia jako zabezpieczenia na wypadek niewypłacalności kredytobiorcy. Jednakże, w wielu przypadkach możliwe jest odzyskanie składek zapłaconych z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.
Podstawą do odzyskania składek z tytułu UNWW może być nieprawidłowe naliczenie lub niewłaściwe przedstawienie warunków ubezpieczenia w umowie kredytowej. Orzecznictwo oraz decyzje UOKiK wskazują na liczne przypadku, w których banki nieprawidłowo obciążały kredytobiorców kosztami ubezpieczenia.
Pierwszym krokiem do odzyskania składek jest dokładna analiza umowy kredytowej oraz dokumentów związanych z ubezpieczeniem niskiego wkładu własnego. W tym celu pomocne może okazać się wsparcie prawnika, który zidentyfikuje nieprawidłowości, takie jak brak jasnych zapisów dotyczących kosztów ubezpieczenia czy nieprawidłowe informowanie o warunkach ubezpieczenia. Następnie kredytobiorca powinien złożyć reklamację do banku, wskazując na wykryte nieprawidłowości i żądając zwrotu niesłusznie naliczonych składek. Reklamacja powinna być poparta odpowiednimi dowodami i analizą prawną. Jeśli bank nie uzna reklamacji, kredytobiorca ma prawo skierować sprawę do Sądu. W postępowaniu sądowym można dochodzić zwrotu niesłusznie naliczonych składek wraz z odsetkami.
Odzyskanie ubezpieczenia pomostowego
Ubezpieczenie pomostowe to dodatkowe zabezpieczenie stosowane przez banki do momentu prawomocnego wpisu hipoteki na rzecz banku w księdze wieczystej nieruchomości. W tym czasie kredytobiorca ponosi dodatkowe koszty w postaci wyższej marży kredytowej lub opłat ubezpieczeniowych.
Dzięki nowelizacji ustawy o kredycie hipotecznym z dnia 17 września 2022 roku, kredytobiorcy mają możliwość odzyskania kosztów ubezpieczenia pomostowego. Zmiana wynika tego, iż celem omawianego ubezpieczenia było zabezpieczenie banku przed ryzykiem niewprowadzenia wpisu hipoteki, jednakże ustawodawca stwierdził, iż ryzyko to jest znikome, ponieważ wpisy co do zasady są dokonywanie zgodnie z wnioskiem. W związku z tym, koszty te powinny być zwracane kredytobiorcom.
Procedura zwrotu ubezpieczenia pomostowego różni się w zależności od banku, ale zwykle odbywa się automatycznie po dokonaniu wpisu do księgi wieczystej. Banki mają na to 60 dni od daty wpisu. Zwrot może być przelany bezpośrednio na konto bankowe klienta lub zastosowany jako zaliczenie na poczet spłaty kredytu hipotecznego.
Nowe przepisy pozwalają kredytobiorcom na odzyskanie znacznych kwot, które wcześniej musieli przeznaczać na ubezpieczenie pomostowe. Dla wielu osób może to stanowić istotną ulgę finansową, zwłaszcza biorąc pod uwagę wysokie koszty kredytów hipotecznych.