Czy można jednocześnie posiadać majątek i być w stanie niewypłacalności? Czym jest niewypłacalność? Jaki wpływ ma posiadanie majątku na niewypłacalność i czy istnieje możliwość ogłoszenia upadłości w przypadku braku majątku dłużnika? Odpowiedzi na te pytania udzielimy w poniższym artykule oraz przeanalizujemy kwestie posiadania majątku w kontekście upadłości konsumenckiej.
Czym jest niewypłacalność?
Niewypłacalność jest to taki stan finansowy dłużnika, w którym utracił on zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Utrata zdolności oznacza faktyczny brak dostępnych środków finansowych na regulowanie wymagalnych zobowiązań. Przyjmuje się, że utrata zdolności do wykonywania zobowiązań pieniężnych nastąpiła, jeżeli termin ich zapłaty przekroczył trzy miesiące. Należy zaznaczyć, że stan niewypłacalności musi mieć charakter trwały. Jeśli bowiem istnieje realna i niezbyt odległa w czasie perspektywa pozyskania środków finansowych, co doprowadziłoby do przywrócenia zdolności płatniczych, to należy uznać, że stan niewypłacalności jeszcze nie nastąpił.
Warto zauważyć, że nieregulowanie zobowiązań niepieniężnych nie stanowi przesłanki do ogłoszenia upadłości. Bowiem prawo upadłościowe odnosi się jedynie do zobowiązań pieniężnych. Zarówno rozmiar długów i ilość wierzycieli nie determinuje czy dłużnik znajduje się stanie niewypłacalności. Nawet trudności w spłacie zobowiązania wobec jednego wierzyciela lub niewielkie zobowiązania, które nie są regulowane przez dłużnika mogą stanowić podstawę do uznania, że znajduje się on w stanie niewypłacalności w sensie przepisów prawa upadłościowego.
To może Cię zainteresować – Stan niewypłacalności – upadłość konsumencka czy restrukturyzacja?
Wpływ majątku na stan niewypłacalności
Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Do majątku danej jednostki nie zalicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości. Z kolei zobowiązania pieniężne nie obejmują zobowiązań przyszłych. Takich jak zobowiązania pod warunkiem zawieszającym czy zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach.
Sposób określenia wartości tych składników i zobowiązań nie jest jednoznacznie nakreślony, jednakże istnieje pewna zasada interpretacyjna, którą przewidują przepisy. Uważa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają jego majątek, jeśli według bilansu wartość jego zobowiązań, po wyłączeniu rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec powiązanych jednostek, jest wyższa niż wartość jego aktywów i stan ten utrzymuje się przez ponad dwadzieścia cztery miesiące.
Mimo to sąd może odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeśli nie ma ryzyka, że dłużnik utraci zdolność do spłaty wymagalnych zobowiązań pieniężnych w krótkim czasie.
Posiadanie majątku a ogłoszenie upadłości
W przypadku gdy przedsiębiorca zamierza złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, kwestia posiadania majątku i jego wysokość jest kluczowa. Wynika to z przesłanek negatywnych uniemożliwiających ogłoszenie upadłości podmiotu gospodarczego. Mianowicie, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości między innymi gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Gdy wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów. A także gdy majątek dłużnika jest obciążony na przykład hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.
Upadłość konsumencka
Inaczej kształtuje się sytuacja dłużników nieprowadzących działalności gospodarczej. Bowiem w przeciwieństwie do upadłości przedsiębiorcy, posiadanie majątku nie jest warunkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej jeżeli dłużnik nie jest niewypłacalny i nie wystąpił o procedurę upadłościową w przeciągu ostatnich 10 lat. Także brak majątku po stronie dłużnika będącego konsumentem nie będzie skutkował oddaleniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Brak majątku może mieć natomiast wpływ na czas trwania postępowania upadłościowego. W przypadku wystąpienia ubóstwa masy upadłościowej, syndyk bez wątpienia będzie miał mniej pracy, co przełoży się na szybsze ogłoszenie upadłości. Pozbawienie dłużnika chcącego ogłosić upadłość konieczności posiadania majątku wynika z głównego celu postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych. Jest nim oddłużenie, czyli umorzenie zobowiązań i możliwość uwolnienia się od długów.
Czytaj również – Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Brak majątku a koszty postępowania
Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe, w przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania. Albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa.
Wprowadzenie tego rozwiązania umożliwia ogłoszenie upadłości dla osób, które nie posiadają majątku. Jest to w zgodzie z przytoczonym wyżej głównym celem upadłości konsumenckiej, czyli oddłużeniem. W efekcie prowadzi to do wyjścia ze stanu niewypłacalności i odzyskania finansowej niezależności.
Skoro koszty Skarb Państwa pokrywa tymczasowo, nasuwa się pytanie, kto mu je zwróci?
Przepisy przewidują trzy możliwości. Po pierwsze jeżeli dłużnik posiada majątek, który można upłynnić to dług wobec państwa może zostać uregulowany poprzez sprzedaż tego majątku. Druga możliwość to, jeśli sąd stwierdzi, że osoba zbankrutowana nie posiada możliwości realizowania planu spłaty wierzycieli. Kwoty przekazywane jako miesięczne raty mogą pokryć także koszty postępowania. Po trzecie, jeżeli dłużnik nie posiada majątku lub nie jest w stanie spłacić zgodnie z planem spłaty, zobowiązanie wobec Skarbu Państwa również może zostać umorzone.
Zapraszamy na naszego Facebooka!
