Zajęcia komornicze

Czym jest egzekucja sądowa?

Podstawowym zadaniem komornika sądowego jest prowadzenie egzekucji sądowej. Przy zastosowaniu określonych środków przymusu, dąży do wyegzekwowania z majątku dłużnika należności dla wierzyciela. Egzekucja to przymus, jest wszczynana w momencie, gdy po wcześniejszym prowadzeniu sprawy przez sąd i wydaniu tzw. tytułu wykonawczego, w którym zawarte jest nakazanie dłużnikowi określonego zachowania się w stosunku do wierzyciela, dłużnik w dalszym ciągu nie wykonuje obowiązku, nie spłaca długu. Komornik w toku postępowania egzekucyjnego stosuje środki przymusu, w celu doprowadzenia do wykonania obowiązku. Są to środki określone w przepisach prawa a wykonywane poprzez przymusowe zajęcia składników majątku. Przy egzekucji świadczeń pieniężnych w stosunku do dłużnika może być prowadzona egzekucja z:

• ruchomości,
• wynagrodzenia za pracę, świadczeń emerytalno-rentowych,
• rachunków bankowych,
• innych wierzytelności,
• innych praw majątkowych, jak np. akcji, udziałów,
• nieruchomości,
• przez zarząd przymusowy,
• przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego.

Co stanowi podstawę egzekucji?

Egzekucję można przeprowadzić na podstawie tytułu wykonawczego, czyli dokumentu urzędowego potwierdzającego istnienie i zakres kwalifikującego się do egzekucji roszczenia wierzyciela. Tytuł wykonawczy musi precyzyjnie określać wymagane spełnienie oraz wskazywać osoby wierzyciela i dłużnika. Wydanie tytułu wykonawczego jest zadaniem sądu w postępowaniu rozpoznawczym, który poprzedza postępowanie egzekucyjne. Komornik nie może podejmować działań egzekucyjnych bez ważnego tytułu wykonawczego oraz wniosku o wszczęcie egzekucji złożonego przez wierzyciela. Komornik jest związany treścią wniosku. Nie może on egzekwować w rozmiarze szerszym, ani też prowadzić egzekucję ze składników majątku, które nie zostały zawnioskowane przez wierzyciela. Z chwilą wszczęcia egzekucji, komornik zawiadamia dłużnika o tym fakcie. Podaje z jakiego tytułu, na rzecz kogo prowadzone jest postępowanie i jakich kwot dotyczy.

To może Cię zainteresować – Przedawnienie roszczeń

Zajęcia ruchomości

Komornik nie rozstrzyga o słuszności czy zasadności egzekucji, nie dokonuje żadnych ocen merytorycznych. W przypadku gdy zajmuje rzecz ruchomą, nie bada czy jest ona własnością dłużnika, czy innej osoby. Komornik ma prawo zająć rzecz będącą we władaniu dłużnika, np. gdy dłużnik jeździ samochodem członka rodziny, czy firmy leasingowej. Właścicielowi przysługują środki prawne w celu żądania zwolnienia zajętej rzeczy, ale tym zajmuje się sąd, do którego należy w terminie miesięcznym złożyć tzw. powództwo przeciwegzekucyjne. Sąd może zwolnić ruchomość spod zajęcia.

Po udanym zajęciu ruchomości przez komornika, odbywa się publiczna licytacja, podczas której można dokonać sprzedaży przedmiotów. W ramach postępowania mogą być wyznaczone dwie licytacje – pierwsza i druga. Cena wywoławcza w pierwszej licytacji wynosi 75% wartości rynkowej. W kolejnej licytacji cena wywoławcza wynosi 50% oszacowanej wartości. Z uzyskanej sumy ze sprzedaży zaspokaja się wierzycieli, potrąca się też koszty egzekucyjne. Istnieją też inne sposoby sprzedaży ruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, natomiast są one rzadko stosowane. Te sposoby to:

• sprzedaż po cenie oszacowania podmiotom prowadzącym działalność handlową,
• przekazanie do sprzedaży podmiotom prowadzącym sprzedaż komisową tego rodzaju ruchomości,
• sprzedaż w drodze przetargu ofert,
• sprzedaż z wolnej ręki

Czytaj również – Komornik zajął rachunek bankowy lub wynagrodzenie za pracę, co teraz?

Zajęcia komornicze – przedmioty niepodlegające egzekucji

Co do zasady egzekucję prowadzi się z wszystkich ruchomości dłużnika, chyba, że co innego wynika z tytułu wykonawczego. Od tej zasady ustawa przewiduje jednak wyjątki wyliczając przedmioty, które z przyczyn humanitarnych i społecznych nie podlegają egzekucji. Są to między innymi:

• przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i jego domowników, w szczególności lodówka, pralka, odkurzacz, piekarnik,
• pościel bielizna i ubrania codzienne, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu,
• zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca,

Egzekucja z nieruchomości

Przy wskazanym sposobie egzekucji, komornik po zajęciu, dokonuje, na wniosek wierzyciela tzw. opisu i oszacowania. Jest to czynność w ramach której biegły sądowy – rzeczoznawca majątkowy wycenia nieruchomość i określa jej wartość rynkową. Cena wywoławcza w licytacjach wynosi odpowiednio ¾ ceny oszacowanej, na pierwszej licytacji i ⅔ na drugiej. Komornik prowadzi egzekucję z nieruchomości aż do zakończenia licytacji.  Dalsze czynności związane z przysądzeniem własności i podziałem uzyskanej sumy prowadzi sąd. Ważne jest, że po zajęciu nieruchomości, jakiekolwiek dysponowanie nią przez dłużnika, takie jak sprzedaż czy darowizna, nie ma wpływu na dalsze postępowanie.

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę, świadczeń emerytalno-rentowych ZUS, rachunku bankowego czy innych wierzytelności.

W przypadku zastosowania tych metod egzekucji, komornik informuje pracodawcę, bank lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych, lub inny podmiot, dla którego dłużnik pracuje lub świadczy usługi, o zajęciu. Komornik wzywa dany podmiot, aby nie wypłacał dłużnikowi należnych kwot, lecz przekazywał je bezpośrednio komornikowi. Dłużnik się o tym informuje i otrzymuje zakaz odbierania zajętych środków. Z wyegzekwowanych kwot komornik dokonuje podziału między wierzycielami, potrącając koszty egzekucyjne. 

Wyjątki

Przy egzekucji z wyżej wskazanych sposobów nie podlegają egzekucji między innymi:

• sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych,
• sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego, 
• prawa niezbywalne, chyba że możność ich zbycia wyłączono umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa może być powierzone komu innemu,
• świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w wysokości ¾, lecz nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów (zatem komornik może zająć tylko 25 % kwot z tytułu odszkodowania),
• świadczenia z pomocy społecznej
• u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie,
• świadczenia alimentacyjne, świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych oraz świadczenia z pomocy społecznej.

Wysokość kwot wolnych od zajęcia

Wysokość kwoty wolnej od zajęcia komorniczego jest równa 75% minimalnego wynagrodzenia brutto. A to oznacza, że od 1 stycznia 2024 roku ta kwota wynosi 3181,50 zł. Jednocześnie osoby pracujące na pół bądź ćwierć etatu, a uzyskujące wynagrodzenie relatywnie wyższe od minimalnego wynagrodzenia, będą miały stosunkowo ustaloną kwotę wolną od zajęcia komorniczego na 50 lub 25 procent najniższej krajowej. W przypadku osób, które nie ukończyły 26. roku życia kwoty wolne od zajęcia komorniczego będą równać się wynagrodzeniu brutto, czyli 4242 zł. W sytuacji, w której dłużnik otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pracy w oparciu o umowę o dzieło lub umowę zlecenie, komornik nie ma żadnego ograniczenia przed zajęciem pełnej wypłaty. Wyjątkiem może być jednak przypadek, w którym osoba pracująca na umowie zlecenie wykaże, że jest to jej jedyne źródło dochodu. Warunkiem do spełnienia muszą być regularne wpłaty wpływające na jej konto, oznaczające że jest to pensja za stałą pracę. Wówczas sytuacja wygląda tak samo jak w przypadku umowy o pracę.

Wysokość kwoty, która nie zostanie pobrana na poczet długu, zależy również od charakteru zobowiązań. Na przykład, w przypadku długów alimentacyjnych, komornik może zająć do 60% wynagrodzenia, niezależnie od jego wysokości. Podobnie jest w przypadku zobowiązań wobec placówek zdrowotnych. Komornik ma prawo zająć do 50% wypłaty lub innego źródła dochodu, które wpływają na konto dłużnika. Jeśli chodzi o emerytury, kwota wolna od zajęcia wynosi 75% minimalnej emerytury. To oznacza, że od 1 kwietnia 2023 roku dla emerytów kwota wolna od zajęcia wynosi 1191,33 zł.

Zapraszamy na naszego Facebooka !