W wielu przypadkach, upadłość konsumencka to jedyna droga dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na uwolnienie się od długów. Należy jednak zaznaczyć, że prawo to nie jest bezwzględne. Nie zawsze złożony wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej automatycznie prowadzi do pozytywnej decyzji sądu. Istnieją okoliczności, które dają podstawy na oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Jakie to okoliczności? Odpowiedzi na to pytanie udzielimy w poniższym tekście.
Negatywne podstawy ogłoszenia upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Na samym początku należy zaznaczyć, że aktualna rzeczywistość prawna osób składających wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, czyli osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej kształtuje się znacznie lepiej niż wcześniej. Bowiem w świetle obecnie obowiązujących przepisów sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej jeżeli dłużnik nie jest niewypłacalny i nie wystąpił o procedurę upadłościową w przeciągu ostatnich 10 lat. Prawo upadłościowe nie przewiduje obecnie żadnych innych przesłanek dających podstawę na oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Warto zaznaczyć, że wspomniana niewypłacalność jest tak zwaną przesłanką pozytywną. Oznacza to, że bez jej wystąpienia, nie ma podstaw do przeprowadzenia skutecznego postępowania upadłościowego.
To może Cię zainteresować – Ogłoszenie upadłości konsumenckiej a odpowiedzialność współkredytobiorców i poręczycieli.
Poprzednia regulacja
Jednakże nie zawsze tak było. W niedalekiej przeszłości sąd oddalał wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Sąd także wniosek oddalał jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
- w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe i jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
- ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono z powodu jego niewykonania przez dłużnika w toku wcześniej prowadzonego postępowania upadłościowego,
- dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości
- czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
Sąd oddalał również wniosek o ogłoszenie upadłości w sytuacji gdy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań a także w niektórych przypadkach gdy dane zawarte we wniosku były niekompletne lub nieprawdziwe.
Należy zaznaczyć, że omawiane negatywne przesłanki nie miały charakteru absolutnego. Oznacza to, że choć wystąpiły, sąd mógł podjąć decyzję o wszczęciu postępowania upadłościowego. Taka sytuacja zachodziła w przypadku, gdy sąd uznał, że przeprowadzenie postępowania upadłościowego jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Są to pojęcia nieostre, dlatego też, przy każdym odwołaniu się do nich we wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, sąd zobowiązany był uwzględnić konkretne okoliczności danej sprawy.
Stan niewypłacalności
Niewypłacalność definiuje się jako taki stan finansowy dłużnika, w którym utracił on zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Utrata zdolności odnosi się do faktycznej zdolności płatniczej i oznacza brak dostępnych środków finansowych na regulowanie wymagalnych zobowiązań. Istnieje domniemanie prawne, że utrata zdolności do wykonywania zobowiązań pieniężnych nastąpiła, jeżeli termin ich zapłaty przekroczył trzy miesiące. Niewypłacalność musi mieć charakter trwały. Nie chodzi tutaj o krótkotrwałe przerwy w regulowaniu długów. Nawet trudności w spłacie zobowiązania wobec jednego wierzyciela mogą być uznane jako niewypłacalność.
Warto zauważyć, że prawo upadłościowe odnosi się jedynie do zobowiązań pieniężnych. Brak regulowania zobowiązań niepieniężnych nie stanowi przesłanki do ogłoszenia upadłości. Niespłacanie długów dotyczyć może zarówno zobowiązań prywatnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Zobowiązania publicznoprawne to zobowiązania wobec instytucji państwowych lub samorządowych, takich jak na przykład urząd skarbowy.
Orzecznictwo wskazuje, że niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków finansowych. Lecz także wtedy, gdy nie wykonuje on zobowiązań z innych przyczyn. Kwestia ta wymaga szczegółowego zbadania w postępowaniu upadłościowym, ponieważ sam fakt braku zapłaty nie świadczy automatycznie o niewypłacalności. Z perspektywy wierzycieli istotne jest ustalenie czy dłużnik nie reguluje swoich zobowiązań bo zwleka z zapłatą. Czy jest w złym stanie finansowym, uniemożliwiającym mu uregulowanie zobowiązań pieniężnych. Należy również podkreślić, że to czy dłużnik znajduje się w stanie niewypłacalności nie jest determinowanie przez rozmiar jego długów. Nawet niewielkie zobowiązania, które nie są regulowane przez dłużnika mogą stanowić podstawę do uznania, że znajduje się on w stanie niewypłacalności w sensie przepisów prawa upadłościowego.
Zapraszamy na naszego Facebooka!
