Upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka to instytucja prawna ciesząca się w Polsce rosnącą popularnością, w 2015 roku ilość ogłoszeń wynosiła 2112 przypadków, zaś w 2019r. już 7944r, ale czym ona jest i dlaczego ma takie uznanie wśród Polaków? Na to pytanie spróbuję odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Zanim przejdziemy do pytania zadanego w tytule, musimy sobie odpowiedzieć czym jest upadłość konsumencka? Otóż jest to obiegowa nazwa postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, zaś samo ogłoszenie upadłości to sądowe potwierdzenie o stanie niewypłacalności dłużnika, który jest osobą fizyczną i jednocześnie nie jest przedsiębiorcą. Wniosek o upadłość konsumencką można złożyć tylko wtedy gdy jest się niewypłacalnym, czyli nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań. O upadłości dłużnika decyduje sąd rejonowy, a dokładniej wydział gospodarczy ds. upadłościowych właściwego według miejsca zamieszkania. Wniosek składa dłużnik lub wierzyciel (jeżeli wykreślenie konsumenta z odpowiedniego rejestru przedsiębiorców nie minął rok). Podstawa prawna to ustawa z 28 czerwca 2003r. prawo upadłościowe (Dz. U. poz. 498).

Czytaj również – Upadłość konsumencka – co to?

Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką?

Jeżeli osoba fizyczna chciałaby zastosować tą instytucję prawną, to musi spełnić następujące przesłanki:

• dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich zobowiązań, domniemywa się, że utracił zdolność do spłaty zobowiązań, gdy opóźnienie jej wykonania wynosi 3 miesiące
• dłużnik nie mógł doprowadzić do swojej niewypłacalności umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa
• posiada co najmniej 1 wierzyciela
• postępowanie to było prowadzone wobec tego samego dłużnika i nie zostało umorzone na wniosek dłużnika
• miał ustawowy obowiązek ogłoszenia upadłości
• czynność ta została za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
• minął okres 10 lat od poprzedniego ogłoszenia upadłości konsumenckiej
• dłużnik nie zataił części swoich dochodów, chyba że nie są one istotne

Majątek po ogłoszeniu upadłości

Razem z wydaniem postanowienia, majątek staje się masą upadłościową, zarządzaną przez syndyk. Ogłoszenie upadłości przez konsumenta powoduje również powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami, zaś majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłościowej. Umowa o rozdzielność majątkową staje się nieważna, chyba że została zawarta co najmniej 2 lata przed dniem złożenia wniosku o upadłość. Koszty postępowania ponosi konsument, chyba że przekracza on wartość masy upadłościowej, w takim wypadku koszty ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Masa upadłościowa zostaje przekazana syndykowi. Sprawując nad nią nadzór – konsument traci możliwość korzystania ze swojego majątku i dysponowania nim na rzecz syndyku. Masa upadłościowa ma zostać docelowo spieniężona i rozdana poszczególnym wierzycielom.

Składniki majątku niepodlegające zajęciu

Zajęciu podlegają jedynie te składniki posiadające wartość rynkową i nie wymienione w art. 829 kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. nr. 43 poz. 296) czyli takie jak: lodówka, piekarnik, pościel, zapasy żywności, narzędzia i przedmioty do osobistej pracy zarobkowej dłużnika, oraz surowce wystarczające na okres jednego tygodnia (poza pojazdami mechanicznymi!) itp. Złożenie wniosku nie oznacza, że od razu zostanie on rozpatrzony pozytywnie.

Wady upadłości konsumenckiej

Największą wadą tej instytucji prawnej jest fakt, iż po jej ogłoszeniu nie można swobodnie dysponować swoim majątkiem. Branie kredytów staje się praktycznie niemożliwe. Upadły przez 5 lat od ogłoszenia upadłości nie może dokonywać czynności prawnych pogarszających jego sytuację majątkową Dodatkowo dłużnik traci swoje mieszkanie- jeżeli wejdzie ono w skład masy majątkowej. Ponadto powstaje przymusowo rozdzielność majątkowa, małżonek może co prawda dochodzić należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, lecz praktycznie powoduje to dołączenie go do grona wierzycieli.

Trzeba również wyraźnie zaznaczyć, że upadłość konsumencka nie zwalnia ze wszystkich zobowiązań. Upadły nadal musi zrealizować alimenty, renty odszkodowawcze i zasądzone kary grzywny, nawiązki, obowiązki z naprawienia szkód oraz zadośćuczynienia. Upadły musi składać sądowi do końca kwietnia coroczne sprawozdanie ze swojej sytuacji majątkowej i zawodowej.

Jak widzimy upadłość konsumencka pociąga za sobą bardzo dużo ujemnych konsekwencji dla osoby fizycznej. Co zatem powoduje tak dużą popularność tej instytucji prawnej?

Zalety upadłości konsumenckiej

Do największych zalet upadłości konsumenckiej należy uniemożliwienie przeprowadzenia na nim postępowania egzekucyjnego za zobowiązania powstałe przed ogłoszeniem upadłości. Do zalet należy również zaliczyć sposób ustalania planu spłaty wierzycieli. Dokonuje jej sąd biorąc pod uwagę indywidualne możliwości upadłego oraz potrzeby jego rodziny. Jak już wcześniej wspominałem nieruchomości zostają sprzedane, lecz z kwoty uzyskanej w wyniku sprzedaży wydziela się kwotę najmu, która ma wystarczyć konsumentowi i jego rodzinie na opłacenie kosztów najmu na okres od 12 do 24 miesięcy, co ma mu zapewnić możliwość zamieszkania. Istnieje również możliwość zawarcia układu z wierzycielami, która zdecydowanie upraszcza ogłoszenie upadłości
Jednak zdecydowanie największą zaletą upadłości konsumenckiej, przeważającą wszystkie wymienione przeze mnie wady jest to, iż ma ona za zadanie oddłużenie konsumenta i startowania z ,,czystą kartą”, podczas gdy zwykłe poddanie się egzekucji, ma co najwyżej zaspokoić wierzycieli. Ta instytucja prawna pozwala wydostać się z narastającej pętli zadłużenia.

Komu opłaca się upadłość?

Na ogłoszeniu upadłości konsumenckiej najbardziej zyskują osoby spełniające przesłanki do całkowitego umorzenia zobowiązań, jeżeli dłużnik nie posiada już żadnego majątku i brak możliwości na spłacenie należności. Jeżeli osoba fizyczna wpadła w spiralę zadłużenia to powinna rozważyć tą opcję. Nie poleca się tej instytucji jeżeli umorzy ona tylko część zadłużenia, gdyż resztę będzie trzeba spłacać według planu spłaty wierzycieli. Każdy przypadek jest indywidualny i należy dokładnie przeliczyć czy jest to najlepsze wyjście. Z pewnością jest to nieopłacalne dla małżonka dłużnika. Wynika to z tego, że powstaje rozdzielność majątkowa, a sam małżonek może dochodzić należności z tytułu udziału w majątku wspólnym na równi z wierzycielami.

Upadłość konsumencka bardzo szybko zyskała na popularności w ostatnich latach i na razie nie ma przesłanek by tendencja ta osłabła. Dla osób spełniających przesłanki jest bardzo atrakcyjnym ,,wyjściem awaryjnym”. Często traktuje się ją jako wolność od długów i nadzieja na lepszą przyszłość, gdyż sprawia ona wrażenie bardzo bezpiecznego środka prawnego.

Zapraszamy na naszego Facebooka!